سنگ عقیق در کشورهایی همچون یمن هندوستان ، ایران ، چین ، در رنگهای گوناگون ،قرمز ،زرد و سفید یافت می شود اما فضائل و فواید گفته شده درباره ء کدام نوع از عقیق است وایا این فوائد دربارهء تمام عقیق ها صحت دارد ویا فقط مخصوص عقیق یمانی است .ابن شهر اشوب نقل می کند که روزی جبرئیل بر پیامبر اکرم نازل شد و گفت 🙁 یا رسول الله . پروردگارم بر تو سلام و درود می فرستد و می فرماید انگشترت را در دست راست کن ونگین ان را هم عقیق قرار بده وبه پسر عمویت علی بگو انگشترش را در دست راست کند ونگین ان را هم عقیق قرار دهد ) پیامبر پیام جبرئیل را به امیر الموءمنان علی رسانیدند . حضرت علی عرضه داشتند ( یا رسول الله عقیق چیست ؟)رسول خدا فرمود : عقیق کوهی در کشور یمن است .
در این حدیث پیامبر تصریح می کنند که ان عقیقی دارای فضایل و فوائد است که از کشور یمن باشد
روزی امیر مومنان علی از کنار جسد کشته ای میگذشتند که انگشتری با نگین عقیق در دست داشت در این حال حضرت فرمود :انگشترش را برای من بیاورید . امیر موء منان نگاهی به ان انگشتر کردندو فرمود ( برای چه از صاحبت که تو را در دست داشت محافظت نکردی{ ومانع کشته شدنش نشدی} ) پس انگشتر به صدا درامد وگفت : یاعلی من عقیق یمانی نیستم .
کنایه از اینکه خاصیت حفظ از حوادث و بلایا ویژه ءعقیق یمانی است . با توجه به دو حدیثی که ذکر گردید و دیگر قراین باید گفت که خواص یاد شده برای عقیق ویژه عقیق یمانی به خصوص عقیق یمانی سرخ است البته نمی توان گفت عقیق دیگر مناطق چون عقیق ایرانی و هندی و چینی و… هیچ خاصیتی ندارد بلکه همه ء این خواص به طور کامل در انها نیست چرا که بنابر روایات بعضی از امامان (ع)عقیق روم در دست داشته اند و اگر عقیق رومی هیچ فضیلتی نداشته، ان بزرگواران در دست نمی کردند .
فضایل سنگ عقیق
۱ . نخستین سنگ ایمان اورنده به خدا و پیامبر وائمه (ع)
سلمان فارسی روایت می کند که روزی پیامبر اکرم (ص) به امیر موءمنان فرمود یا علی، انگشتررا در دست راست کن تا از دسته مقربان الهی باشی . حضرت عرضه داشت : یا رسول الله مقربان درگاه الهی چه کسانی هستند
پیامبر فرمود : ان ها جبرائیل و میکائیل اند
باز حضرت پرسیدند : ( چه انگشتری در دست کنم )
پیامبر فرمود : عقیق قرمز، پس همانا سنگ عقیق اول کوهی است که اقرار کرد به وحدانیت خدا وبه پیامبری من وبه وصایت تو یا علی وامامت فرزندان بعداز تو و به بودن بهشت برای محبان تو و شیعیان فرزندانت .
با ایمان ترین سنگ در میان سنگها
امام صادق (ع) فرمود : دوست دارم که هر موءمنی از شیعیان ما پنج انگشتر را در دست داشته باشد . یکی از انها عقیق است زیرا عقیق با ایمانترین و موءمن ترین سنگ به خدا و به ما اهل بیت درمیان سنگ هاست.
اولین کوه شهادت دهنده به ولایت امیر موءمنان
امام رضا (ع) ضمن حدیثی در فضیلت روز غدیر فرمود 🙁 خداوند ولایت امیر موء منان (ع)را بر ساکنان هفت گانه اسمان عرضه کرد پس اول کسانی که به ولایت امیرموءمنان علی (ع)ایمان اوردند ساکنان طبقه هفتم اسمان بودند . خداوند{ به علت این عمل انان} اسمان هفتم را به عرش خودش اراست وعرش خود را در اسمان هفتم قرار دادپس از ان ، ساکنان طبقه چهارم به ولایتامیر موءمنان اقرار کردند . خداوند اسمان چهارم را هم به بیت المعموراراست و بیت المعمور را در ان جا قرار داد .سپس ساکنان اسمان دنیا به امامت امیر موءمنان اقرار کردند و ایمان اوردند خداوند اسمان دنیا را نیز به ستارگان مزین کرد و بعد طبقات دیگر اسمانها ایمان اوردند . سپس ولایت امیر موءمنان (ع)را بر زمین (هفت طبقه زمین)عرضه کرد . اول جایی که به ولایت امیر موء منان(ع) اقرار نمود ، سرزمین مکه بود . پس خداوند ان را به وجود کعبه اراست .سپس سرزمین کوفه به ولایت امیر موءمنان(ع) به ولایت امیر مومنان اقرار کرد خداوند ان را نیز به وجود امیر موءمنان اراست . سپس خداوند ولایت امیر موءمنان را کوه ها عرضه کرد پس اولین کوه هایی که به ولایت امیرموءمنان شهادت دادند سه کوه عقیق ، فیروزه و یاقوت بودند
( اقبال الاعمال ۲۶۲/۲ و بحارالانوار ۲۶۲/۲۷ )
تسبیح سنگ عقیق واستغفار برای دوستان محمد وال محمد
بشیر خدمت امام صادق عرض کرد 🙁 فدایت شوم چه نگینی روی انگشترم قرار دهم ؟ ) حضرت فرمود: ای بشیر ، چرا از استفادهء عقیق قرمز ، عقیق زرد و عقیق سفید غافلی ؟ پس همانا این سه عقیق ، سه کوهی هستند در بهشت که کوه عقیق قرمز بر خانه پیامبر(ص) در بهشت و کوه عقیق زرد بر خانه فاطمه زهرا در بهشت وکوه عقیق سفید نیز بر خانه امیر موءمنان(ع)در بهشت سایه افکنده است و همه ء این خانه ها یکی ست . همانا این سه کوه ، خدا را تسبیح وتقدیس و تمجید می گویند و برای دوستان و محبان ال محمد(ص) استغفار می کنند .
تکلم خداوند با حضرت موسی
امام صادق (ع)فرموده اند : انگشتر عقیق در دست کنید . همانا خداوند با پیامبرش ، موسی بر روی کوه عقیق سخن گفت و موسی بر این کوه به مقام کلیم اللهی رسید ( مکارم الاخلاق ص ۸۷)
معراج پیامبر (ص)
پیامبر اکرم (ص) می فرماید : در شب معراج که به اسمانها سفر کردم به مرتبه ای رسیدم که نزدیک تر از ان ، به مقام ربوبیت ، تصور پذیرنیست . پس خداوند در انجا با من بین دو کوه عقیق سخن گفت .
حکایت و اداب سنگ عقیق
صدقه امیر موءمنان به مرد فقیر در حال نماز
در کتب تاریخ نقل شده که وقتی مرد فقیری وارد مسجد شد و از اصحاب درخواست کمک کرد وکسی جز امیر موءمنان که در حال نماز بود به او کمک نکرد وایه ولایت ( انما ولیکم الله و رسوله والذین امنوا الذین یقیمون الصلات و یوءتون الزکات وهم راکعون) نازل شد ان انگشتری که امیرموءمنان (ع) به مرد فقیر داد عقیق قرمز یمانی بوده است(شواهدالتنزیل ۲۱۲/۱)
اداب استخاره
در کتاب مصباح دربارهء اداب ومستحبات عمل استخاره امده است که استخاره کننده انگشتر عقیق در دست راست کند . در حالی که روی ان نوشته شده باشد { محمد وعلی} وسپس با دست راست قبضه ای بگیرد . (مصباح الکفعمی ص ۳۹۲)
اداب خوردن تربت امام حسین
در کتاب بحارالانوار برای خوردن تربت امام حسین(ع) و شفا طلبی از ان ادابی ذکر شده است . ازجمله ان که :
هرگاه خواستی مقداری از تربت امام حسین (ع)را برداری و استفاده کنی انگشتری نقره در دست کن که نگین ان عقیق باشد وبر روی ان نوشته باشد (ماشاء الله لا قوت الا بالله استغفرالله ) بحارالانوار ۱۳۷/۹۸
فواید سنگ عقیق
از بین بردن فقر
امام رضا(ع) دربارهء یکی از خواص عقیق می فرماید ( دست کردن انگشتر) عقیق، فقر را از بین می برد ودست کردن ان نفاق را نیز نابود می کند { کافی ۴۷۰/۶ ، وسائل الشیعه ۸۵/۵، جامع الاخبار ص ۱۳۳}
امام صادق (ع) در حدیثی طولانی در خواص سنگ عقیق فرمود : ( خیلی عجیب است دستی که در ان انگشتر عقیق باشد و درهم ودینار ( پول) نداشته باشد { مکارم الاخلاق ص ۸۸ ، وسائل الشیعه ۹۱/۵ }
امام رضا (ع) می فرماید : کسی که انگشتری با نگین عقیق در دست کند فقیر نمی شود {کافی ۴۷۱/۶ ،جامع الاخبار ص ۱۳۴
وسعت بخشیدن به رزق
بشیر از امام باقر پرسید :چه نوع نگینی راروی انگشترم قرار دهم ؟ حضرت فرمود : ای بشیر چرا ازعقیق قرمز و عقیق زرد و عقیق سفید غافلی . همانا این سه کوه هایی هستند در بهشت …تا انجا که فرمود : هر کس یکی از انواع عقیق را در دست کند وشیعه ما اهل بیت نیز باشد به جز خیر و خوبی و وسعت در رزق نمی بیند وبی نیاز از مردم می گردد
افزودن بر ثواب نماز
امیر موءمنان علی(ع) می فرماید : کسی که انگشتر عقیق در دست کند و دو رکعت نماز با ان بخواند ثواب ان دو رکعت ، برابر با هزار رکعت نمازی است که بدون انگشتر عقیق بخواند . {بحارالانوار ۱۸۷/۸۰ ، وسائل الشیعه ۹۱/۵ ، اعلام الدین ص ۳۹۳ }
تسریع در اجابت دعا وبراوردن حوائج
امام صادق (ع) در حدیثی در ادامه ء بیان فواید انگشتر عقیق می فرماید : خداوند دوست دارد دستی که برای دعا کردن به درگاهش بلند می شود با انگشتر عقیق باشد . {مکارم الاخلاق ص۸۸ ، وسائل الشیعه ۹۱/۵ }
امیر موءمنان (ع)فرمود : هیچ دستی نزد خداوند در هنگام دعا محبوب تر از دستی نیست که در ان انگشتر عقیق باشد .
امام سجاد می فرماید : پیامبر اکرم (ص) فرمود : هر کس انگشتر عقیق در دست کند (ودعا کند) خداوند حوایجش را براورده می سازد . { کافی ۴۷۰/۶ ، وسائل ۸۶/۵ }
ایمنی از شر حاکم ظالم و هراس انگیز
امام باقر (ع) فرمود : دست نمودن انگشتر عقیق انسان را از شر سلطان ظالم وهر چه که او از ان می ترسد و میگریزد نگاه داردروزی حاکم به سربازانش دستور داد که یکی از سادات را دستگیر کنند . وقتی سربازان ان مرد را می بردند ، امام صادق(ع) او را در ان وضعیت مشاهده نمود فرمود : برای او انگشتر عقیق بفرستید (تا ان را در دست کند) خانواده ء ان مردانگشتر عقیقی به او دادند پس ان مرد از حاکم ، اذیت و ازاری ندید
{الامان ص ۵۲ ، الامالی ص۳۸، وسائل ۸۸/۵ ، بحارالانوار ۴۲/۳۷ }
قرار گرفتن در پناه مخصوص خدا و ولی خدا
اسماعیل فرزند امام صادق (ع) از جدش امام باقر (ع)نقل می کند که حضرت به او فرمود: ای فرزندم هر کس شب را صبح کنددر حالی که انگشتر عقیق در دست داشته باشد وهنگام صبح قبل از انکه کسی او را ببیند ، نگین انگشترش را برگرداند به طوری که در کف دستش قرار گیرد و سوره ء قدر را بخواند و بعد بگوید 🙁 امنت بالله وحده لا شریک له و کفرت بالجبت و الطاغوت وامنت بسرال محمد وعلا نیتهم وظاهرهم وباطنهم و اولهم و اخرهم)
خداونداو را در ان روز از شر انچه از اسمان نازل می شودوبه سوی اسمان بالا می رود و همچنین از شر ان چه در زمین فرو میرود واز ان خارج می شود حفظ می کند ودر محافظت خدا و ولی خدا به سر می برد تا صبح را به شب رساند .{الامان ص۵۲ ، مفتاح الفلاحص ۱۹ ، وسائل ۹۱/۵ ، مستدرک۲۹۷/۳ }
.
.
حرز سلامتی از هر بلاء
امیر موءمنان علی(ع) میفرمایثد : انگشتر عقیق در دست کنید که مایهء برکت برای شما قرار داده شده است تا از بلاها وحوادث ایمن باشید . بشیر از امام باقر (ع) پرسید : چه نوع نگین وسنگی را برای رکاب انگشترم تهیه کنم ؟ حضرت فرمودند:
ای بشیر چرا غافلی از عقیق قرمز ، زرد ،سفید ؟ (یعنی این نگین ها را انتخاب کن )پس هر کس یکی از انها را انگشتر خود قرار دهد از جمیع بلایا وحوادث مصون ومحفوظ می ماند {امالی طوسیرص ۳۸ ، بحارالانوار ۴۲/۳۷ ، وسائل ۸۸/۵ )
امام صادق (ع) میفرماید : همانا عقیق محافظت می کند از انسان در مقابل هر گونه بلا وحادثه ای {وسائل ۹۱/۵ )ا
نگهدار انسان در سفر
امام صادق (ع) می فرماید : عقیق حرز در سفر است ودست کردن انگشتر ان در هنگام سفر ، انسان را از خطرهای سفر محفوظ و مصون می دارد { کافی ۴۷۰/۶ ، الامان ص۵۲ ، وسائل ۸۹/۵ و ۹۰ }
یکی از اصحاب پیامبر (ع) می گوید ( روزی مردی نزد پیامبر (ص)امد و از دزدان قافله در مسیر مسافرت ودزدیده شدن اموالش توسط ان ها شکایت کرد . حضرت فرمود :چرا انگشتر عقیق در دست نمی کنی؟ پس همانا انگشتر عقیق انسان را از هر بدی محافظت می کند . {کافی ۴۷۱/۶ ، جامع الاخبار ص ۱۳۴ ، مکارم الاخلاق ص۸۸ ، وسائل ۸۹/۵ }
عاقبت به خیری انسان در زندگی
راوی از امام باقر(ع) پرسید : چه نوع نگین وسنگی را بر روی انگشترم قرار دهم ؟ حضرت فرمود : ای بشیر چرا از عقیق قرمز، زرد وسفید غافلی ؟ هر کس از شیعیان ال محمد(ص)باشد ویکی از این سه نوع عقیق را در دست کند در زندگیش مگر ، خیر و برکت وخوبی نمی بیند {امالی ص۳، الامان ص ۵۲ ، وسائل الشیعه ۸۸/۵ ، بحارالانوار ۴۲/۳۷}
حضرت زهرا (س) از رسول خدا (ص) نقل می فرماید :هر کس عقیق در دست کند همیشه خیر و خوبی می بیند{امالی ص۳۱۱} پیامبر اکرم (ص) می فرماید : خداوند عاقبت کسی را که انگشترعقیق در دست نماید به خیر و خوبی ختم می کند
بازداشتن از عذاب خداوند
پیامبراکرم فرمود : زمانی که خداوند موسی بن عمران را خلق کرد (وقتی اورادرمیقات به رسالت مبعوث کرد) با موسی بن عمران سخن گفت ، سپس خداوند عنایت ویژه ای بر اهل زمین کرد واز نور صورت حضرت موسی ، کوه عقیق را افرید سپس خداوند قسم یاد کرد : به عزتم قسم هرگز نمی سوزانم وعذاب نمی کنم دستی را که در ان انگشتر عقیق باشد ، به شرط ان که ولایت علی (ع) را در دل داشته باشد . {المناقب ۳۰۲/۳، جامع الاخبار ص ۶۲/۲۲ ، بحارالانوار ۶۲/۲۲ ، وسائل ۸۷/۵}
سلمان و ابن عباس از پیامبر روایت کرد که فرمود: در سفر معراج ، به ان مقامی رسیدم که نزدیک تر از ان به خداوند تصور شدنی نیست . خداوند با من بین دو کوه عقیق سخن گفت و خطاب رسید : یا احمد ،همانا من ، تو و علی را از نور خودم خلق کردمو این دو کوه عقیق (که در عرش می بینی )از نور صورت علی ابن ابیطالب خلق کردم . پس به عزت و جلالم قسم می خورمکه به راستی خلق کردم این دو کوه عقیق را تا نشانه ای باشد میان موجودات وافریده هایم و موءمنان با این علامت شناخته شوند (ای رسول ما) به راستی به عزتم قسم یاد می کنم که همانا اتش جهنم را بر کسانی که انگشتر عقیق در دست می کنند و ولایت حضرت علی(ع)را در سینه دارند وشیعه ء اویند حرام کردم
غم زدایی و فرح انگیزی
پیامبر اکرم (ص) فرمود : ای مردم انگشتر عقیق در دست کنید ، همانا تا انگشتر عقیق در دست دارید حزن و اندوه بر دل شما وارد نشود
افزایش امکان برنده شدن در قرعه
امام رضا (ع) فرمود : کسی که انگشتر عقیق در دست کند و قرعه را بردارد شانس او برای برنده شدن بیشتر است وقرعه بهتری خواهد اورد
.